Mehmet Tank, de vroegere vice-voorzitter van de Turkse rechtersvereniging Yarsav, vluchtte na zijn detentie in 2023 naar Zwitserland. Judges for Judges ontving onlangs een bericht van hem met een openhartig interview.
Na ruim acht jaar stilte is Mehmet Tank klaar om te spreken. In een exclusief interview met Platform J vertelt de internationaal gerenommeerde jury zijn ongelooflijke verhaal. Van zijn bescheiden begin in de buurt van Istanboel, zijn lange gevangenisstraf na de staatsgreep van 2016, tot zijn ontsnapping naar Zwitserland. Het is een portret van een man die bereid is alles te riskeren voor zijn geloof.
(van Max Saladin. Bron: plattformj.ch)
“Ga weg, je kunt hier een sigaret roken”, zeggen de politieagenten tegen Mehmet Tank. Maar hij blijft koppig in de transportwagen en in het gezichtsveld van de camera. Zijn intuïtie vertelt hem dat dit moment in de dood zou eindigen. Naast hem zit een andere gevangene – een veroordeelde moordenaar. Tank is er zeker van dat als hij zou ontsnappen, deze man zou worden gepresenteerd als een vermeende getuige van zijn “poging om te ontsnappen”. De poging om hem uit de auto te lokken mislukt en hij wordt overgebracht naar een gevangenis vlakbij de Iraanse grens.
Acht jaar later, ver van die donkere straat in een afgelegen gebied van Türkiye, kijkt Tank naar honderden vergeelde krantenknipsels in zijn huis in een rustige buitenwijk van Bern. “Dit is slechts een klein deel van het bewijsmateriaal dat ik heb verzameld voor mijn 360 pagina’s tellende oproep gedurende mijn vijf jaar in de gevangenis”, herinnert hij zich. Tank kiest zijn woorden kalm en zorgvuldig, maar schetst een gedetailleerd beeld van zijn veelbewogen leven – de rechter heeft lang gewacht om eindelijk zijn verhaal te vertellen.
Terwijl hij in de gevangenis zat, verzamelde Mehmet Tank uit krantenartikelen talloze bewijzen voor zijn verdediging. Hij wist niet wanneer en of hij de buitenwereld ooit weer zou zien. Terwijl hij in de gevangenis zat, verzamelde Mehmet Tank talloze bewijzen voor zijn verdediging uit krantenartikelen. Hij wist niet wanneer en of hij de buitenwereld ooit nog zou zien. Foto’s: Max Saladin
Zijn levensreis begint in Sakarya, een provincie in de buurt van Istanbul, waar Tank opgroeide in bescheiden omstandigheden. “Mijn vader was een vakman in het kosmopolitische hart van Istanbul en gaf mij respect en liefde voor alle mensen”, blikt hij terug en nipt van zijn Turkse thee. Deze waarden vormden hem al vroeg en vormden de basis voor zijn latere carrière – een carrière die hem naar de hoogste niveaus van de internationale juridische gemeenschap zou brengen, maar later ook naar de gevangenis en ballingschap.
De twee landen hebben een lange geschiedenis van betrekkingen en tegenwoordig wonen er ongeveer 120.000 mensen met Turkse roots in Zwitserland. In 1926 nam de ‘vader van de Turken’ en grondlegger van het moderne Turkije, Kemal Atatürk, het Zwitserse Burgerlijk Wetboek (ZGB) en het Wetboek van Obligaties voor zijn land vrijwel letterlijk over. Tot op de dag van vandaag vormt de ZGB de basis voor het Turkse Burgerlijk Wetboek (tZGB). De meeste van de vele hervormingen in de tZGB waren gebaseerd op ontwikkelingen in de Zwitserse wetgeving.
Zijn vader is het belangrijkste rolmodel voor Mehmet Tank: “Hij heeft mij geleerd een goede ambassadeur te zijn voor mijn cultuur en voor mijn land.”Zijn vader is het belangrijkste rolmodel voor Mehmet Tank: “Hij heeft mij geleerd een goed ambassadeur voor mijn cultuur en voor mijn land.”
Zelfs als tiener viel Tank op door zijn onvermoeibare ambitie – op 14-jarige leeftijd maakte hij naam als getalenteerde “driebandenbiljartspeler”. “De precisiesport heeft mij niet alleen geduld geleerd, maar ook hoe om te gaan met academici, artsen en advocaten die destijds deze sport domineerden.” Hoewel hij vanwege het biljarten veel school miste, besloot hij later een academische carrière na te streven. Met grote discipline haalt hij de vakken in die hij heeft gemist en slaagt uiteindelijk voor het toelatingsexamen voor de universiteit – een keerpunt in zijn leven.
“De jaren negentig in Turkije werden gekenmerkt door corruptie, politieke polarisatie en een maffia-achtig staatsapparaat. Mijn studies politieke wetenschappen en rechten hebben mij de kennis gegeven om deze grieven het hoofd te bieden”, zegt Tank. Om het toenemende onrecht te bestrijden, besluit hij een carrière in de rechterlijke macht na te streven. Terwijl hij als belastinginspecteur op het ministerie van Financiën werkt, bereidt hij zich voor op de gerechtelijke onderzoeken. Hij slaagt hiervoor ondanks de grote concurrentie. Vanaf dat moment pleit hij voor onafhankelijkheid.
Veel geluk bij pech
Tank bracht zijn eerste vier maanden in de gevangenis door in een kleine cel met 31 andere gevangenen. “Een slaapkamer, een wastafel en een toilet – voor ons allemaal”, beschrijft hij. Er was nauwelijks ruimte voor matrassen en nog minder privacy. “Ik ontmoette daar echter enkele van de best opgeleide en respectvolle mensen die ik ooit heb ontmoet”, zegt hij, waarbij hij de positieve aspecten benadrukt. Onder de gevangenen bevonden zich professoren, artsen en leraren – velen van hen waren aanhangers van de Gülen-beweging, die ervan beschuldigd wordt de poging tot staatsgreep te plannen. De Gülenbeweging is een internationale beweging met een islamitisch-humanistische oriëntatie die pleit voor onderwijs, tolerantie en dialoog.
Bron: plattformj.ch